Shëndeti mendor është një temë e rëndësishme, po kështu është edhe roli i mediave sociale në jetën tonë të përditshme. Kontrollojmë e-mailin, i përgjigjemi miqve në Whatsapp, shohim lajmet e fundit në Instagram dhe kaq mjafton për të nisur ditën me vonesë.  Ndërsa media sociale ka revolucionarizuar mënyrën se si ne lidhemi me të tjerët, ajo gjithashtu ka ngritur shqetësime për ndikimin e saj në shëndetin mendor.  Në këtë ese, ne do të eksplorojmë disa nga mënyrat që mediat sociale mund të ndikojnë në shëndetin mendor dhe çfarë mund të bëjmë për të zbutur efektet e tij negative.

Një nga mënyrat më domethënëse që mediat sociale mund të ndikojnë në shëndetin mendor është përmes kurthit të krahasimit.  Mediat sociale na japin akses në një rrjedhë të vazhdueshme të përmbajtjes së kuruar, ku njerëzit shpesh paraqesin një version të idealizuar të vetes dhe të jetës së tyre.  Kjo mund të na bëjë të ndihemi të papërshtatshëm ose inferiorë, duke çuar në ndjenja të vetëvlerësimit të ulët, ankthit dhe depresionit.  Adoleshentët, në veçanti, janë të cenueshëm ndaj ndikimit negativ të mediave sociale në shëndetin e tyre mendor, sepse ata ende po zhvillojnë ndjenjën e tyre për veten, identitetin dhe kanë më shumë gjasa të krahasojnë veten me moshatarët e tyre. Ka një  tendencë të dallueshme mes të rinjve  – me përdorimin më të madh të mediave sociale, ka një shans në rritje për një test të keq shëndetësor.  Megjithatë, në grupin ekstrem të përdoruesve (më shumë se tre herë në ditë) ata kanë një shans 1.67-fish për të pasur një dëmtim të shëndetit mendor.[1]

Për më tepër, ngacmimi kibernetik është një tjetër efekt negativ i mediave sociale në shëndetin mendor.  Mediat sociale ofrojnë anonimitet për ngacmuesit, duke e bërë më të lehtë ngacmimin pa asnjë pasojë.  Kjo mund të shkaktojë probleme të shëndetit mendor, si depresioni, ankthi dhe vetëbesim i ulët.  Në raste të rënda, ngacmimi kibernetik ka çuar edhe në vetëvrasje. Kjo është absurde, pasi çdo individ duhet të përqafojë autenticitetin e vet, pa u ndikuar nga të tjerët. Në kohën, që po jetojmë duket paksa e pamundur të mendosh kështu. Shohim se influencimi i mediave sociale është bërë faktor kyç në mënyrën e jetesës.

Pavarësisht efekteve të tyre negative, mediat sociale mund të kenë gjithashtu një ndikim pozitiv në shëndetin mendor.  Mund të lidhë njerëzit që po luftojnë me sëmundje mendore për të mbështetur grupet dhe burimet, duke ofruar një ndjenjë komuniteti dhe përkatësie.  Mediat sociale ofrojnë gjithashtu një platformë për mbrojtjen e shëndetit mendor, duke i lejuar njerëzit të ndajnë historitë e tyre dhe të rrisin ndërgjegjësimin për çështjet e shëndetit mendor. Edhe këto metoda janë mjaft ndihmuese, pasi na lidhin me njëri-tjetrin më tepër edhe kur jemi në distancë.

Si përfundim, mediat sociale mund të ndikojnë në shëndetin mendor në mënyra pozitive dhe negative.  Ndërsa ka potencialin të shkaktojë dëm, mund të jetë gjithashtu një mjet për rritjen dhe lidhjen personale.  Si shoqëri, ne duhet të jemi të vetëdijshëm për ndikimin e saj dhe të ndërmarrim hapa për të promovuar përdorimin e përgjegjshëm të mediave sociale.  Duke qenë të ndërgjegjshëm për zakonet tona të mediave sociale dhe duke inkurajuar ndërveprime pozitive në internet, ne mund të krijojmë një komunitet më të shëndetshëm dhe më mbështetës në internet. Megjithatë, duke qenë se studimet tregojnë vetëm lidhje dhe nuk lejojnë përfundime shkakësore, duhet pasur kujdes gjatë interpretimit të tyre.  Ata nuk i përgjigjen pyetjes nëse njerëzit me prirje depresive përdorin më shpesh mediat sociale apo nëse njerëzit bëhen në depresion për shkak të konsumit të tyre në mediat sociale.[2]

[1] Science Media Germany, “Përdorimi i mediave sociale dhe shëndeti mendor tek adoleshentët.”, Gusht 2019

[2] Knops L., “Rrezikshmëria e rrjeteve sociale”, Mars 2022

Punoi: Izelda Bakiasi